ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Ένα από τα πιο διαδεδομένα και γνωστά έργα της λε- γόμενης Ερμητικής Φιλοσοφίας ή Επιστήμης είναι αυτό που παρουσιάζουμε τώρα στους αναγνώστες μας. Το Κυμ- βάλειο μπορεί να θεωρηθεί κάλλιστα μια προσπάθεια φι- λοσοφικής εκλαΐκευσης των μυητικών διδασκαλιών, που μεταδίδονταν μέσα από τα μυστήρια στην αρχαία Αίγυπτο
και στην Ελλάδα.Από τα μυστήρια καθαυτά, τις διδασκαλίες και τα δόγ- ματά τους, λίγα είναι γνωστά. Όμως στην ελληνιστική κυ- ρίως εποχή, και μέσα από την πρωτοβουλία των νεοπλατω- νικών και νεοπυθαγόρειων σχολών, έγινε μια προσπάθεια να δοθούν αυτές οι γνώσεις με τρόπο φιλοσοφικό και δι- ανοητικό. Το ρεύμα αυτό είναι γνωστό ως εκλεκτικισμός ή φιλοσοφικός συγκρητισμός και χαρακτηρίζει έντονα την πολιτιστική δραστηριότητα της ελληνορωμαϊκής περιό- δου.
Το όνομα Ερμητική Φιλοσοφία δόθηκε στο σύνολο των διδασκαλιών που η παράδοση αποδίδει στον Ερμή τον Τρισμέγιστο. Ποιος όμως είναι αυτός; Οι πρώτοι νεο- πλατωνικοί φιλόσοφοι της Αλεξάνδρειας έδωσαν αυτό το όνομα στο θεό Θωτ των Αιγυπτίων, θεό της σοφίας, των τεχνών, των γραμμάτων και των επιστημών, εφευρέτη της γραφής και γραφέα των θεών, που παρέδωσε στους πρώ- τους σοφούς μύστες της ανθρωπότητας τις απόκρυφες επι- στήμες. Από την αλχημεία και την αστρολογία μέχρι την ιατρική και την αρχιτεκτονική. Ταυτίστηκε με το θεό Ερμή των Ελλήνων, αλλά θεωρείται ότι κάποτε ενσαρκώθηκε ως άνθρωπος, για να διδάξει ιδρύοντας το θεσμό των μυ- στηρίων για τους ανθρώπους. Ονομάστηκε Τρισμέγιστος, δηλαδή ο τρεις φορές μεγάλος, ο τρεις φορές γεννημένος
ή αναστημένος, εκείνος που νίκησε το θάνατο τρεις φορές ή νίκησε τους τρεις θανάτους.*
Στον Τρισμέγιστο αποδίδονται διάφορα κείμενα, συγ- γράμματα και πάπυροι που εκφράζουν τα χαρακτηριστικά της διδασκαλίας του, στα οποία αναμιγνύονται αρμονικά και επεξηγούνται φιλοσοφικά τα στοιχεία του αρχαίου μυστηριακού αιγυπτιακού πανθέου με πυθαγόρειες και πλατωνικές αντιλήψεις. Από όλα αυτά όμως, η σύγχρονη κριτική αναγνωρίζει πλήρη γνησιότητα στο λεγόμενο Σμα- ραγδένιο Πίνακα, που η παράδοση αναφέρει ότι βρέθηκε από το Μεγάλο Αλέξανδρο, όταν επισκέφθηκε την Αίγυ- πτο και ερεύνησε τη μεγάλη πυραμίδα. Τα άλλα κείμενα πιθανό να είναι αντιγραφές ή σχόλια μεταγενέστερων φι- λοσόφων ή μυημένων στον Ερμητισμό, οι οποίοι συνέλλε- ξαν την ερμητική παράδοση στο έργο που σήμερα είναι γνωστό ως Corpus Hermeticum, δηλαδή Ερμητικό Σώμα.
Σε αυτήν την κατηγορία ανήκει και το παρόν έργο, το Κυμβάλειο, το οποίο είδε το φως στη Δύση τον προηγού- μενο αιώνα χάρη στην προσπάθεια μερικών εσωτερικών ερευνητών της θεοσοφίας ή θείας σοφίας που το έφεραν από το Θιβέτ, όπου λέγεται ότι είχε διασωθεί από την τε- λευταία και τελική πυρκαγιά της βιβλιοθήκης της Αλεξάν- δρειας.
 |
Αν και οι ερμητικές διδασκαλίες θεωρούνται εν γένει δημιούργημα των Ελληνορωμαίων εκλεκτικιστών φιλοσό- φων της Αλεξάνδρειας, το βέβαιο είναι ότι οι ίδιοι αναφέ- ρουν μια αρχαιότερη προέλευση, που ανάγεται στα χρόνια της αρχαίας Αιγύπτου. Ο ισχυρισμός αυτός, καθώς και η ιστορική γνησιότητα αυτού του έργου γενικά και συγκε-
* Το φυσικό, ψυχολογικό και νοητικό θάνατο, με τη συμβο- λική ορολογία του Ερμητισμού.
κριμένα του Κυμβαλείου, αμφισβητούνταν μέχρι πρόσφα- τα από την κατεστημένη φιλολογική κριτική.
Όμως πριν από μερικές δεκαετίες αυτή η άποψη άλ- λαξε, καθώς ολοκληρωνόταν η αποκρυπτογράφηση των αιγυπτιακών ιερογλυφικών που αποτελούν τα λεγόμενα Κείμενα των Πυραμίδων.
Αυτά βρέθηκαν στους εσωτερικούς τοίχους μερικών μι- κρών και μεσαίων πυραμίδων του οροπεδίου της Γκίζας, κοντά στις τρεις μεγάλες πυραμίδες. Χρονολογούνται από την εποχή της αρχαίας αυτοκρατορίας, κυρίως από την 5η δυναστεία, δηλαδή περίπου στα μέσα της τρίτης χιλιετίας. Τα περισσότερα και πιο ολοκληρωμένα κείμενα βρίσκο- νται στην πυραμίδα του φαραώ Ουνά, που έζησε στην 4η δυναστεία. Το περιεχόμενο αυτών των κειμένων αποτελεί την απόδειξη ότι οι λεγόμενες ερμητικές διδασκαλίες του Corpus Hermeticum των Αλεξανδρινών φιλοσόφων κατά- γονται από την αρχαία Αίγυπτο και δεν είναι δημιούργημα των διανοούμενων της ελληνορωμαϊκής εποχής. Πολλές διδασκαλίες, όπως κυρίως των επτά θεμελιωδών αρχών του σύμπαντος, που περιέχονται στο Κυμβάλειο αναφέρο- νται ήδη εδώ και δυόμιση χιλιάδες χρόνια στις αιγυπτιακές πυραμίδες. Ακόμα μια φορά δικαιώθηκε ο παραδοσιακός εσωτερισμός με τις αποδείξεις της κατεστημένης επιστή- μης, στην περίπτωση αυτή της αρχαιολογίας της αποκρυ- πτογράφησης.
Το Κυμβάλειο είναι έργο που αποτελεί μνημείο της
εσωτερικής φιλοσοφικής παράδοσης. Το όνομά του, αλε- ξανδρινής προέλευσης (δεν ξέρουμε το αληθινό αιγυπτια- κό όνομα του έργου), πιθανό να έχει σχέση με το κύμβαλο, το αρχαίο μουσικό όργανο που αρχικά χρησιμοποιούταν σε τελετές, θέλοντας να δείξει το θείο λόγο που δημιούρ- γησε τον κόσμο με τους επτά ήχους (αρχές) παίζοντας τη
θεία μουσική των σφαιρών. Ο κυμβαλοπαίχτης, ο δημιουρ- γός θεός, είναι μια εικόνα επίσης αγαπητή των πυθαγόρει- ων και πλατωνικών φιλοσόφων.
Το Κυμβάλειο περιέχει μερικές συνθετικές φράσεις- αποφθέγματα, που εκφράζουν τις επτά αρχές, οι οποίες θεμελιώνουν το αόρατο και το ορατό σύμπαν μας. Τις συ- νοδεύουν επεξηγηματικά σχόλια μυημένων Ερμητιστών, για τα οποία έγινε λόγος σε άλλα έργα των εκδόσεων της Νέας Ακρόπολης και επιτρέπουν στο φιλαλήθη φιλόσοφο να βρει τις επτά διαφορετικές όψεις της αλήθειας που κρύ- βει κάθε αρχή, κάθε μύθος, κάθε πραγματικότητα, ακόμα και ο ίδιος ο άνθρωπος, που και αυτός δονείται σε επτά κλίμακες ή επίπεδα συνείδησης. Ελπίζουμε η παρουσία αυτού του έργου να είναι για τον Έλληνα αναγνώστη, ανα- ζητητή της σοφίας, γόνιμη και διδακτική για την ψυχή του.
Γεώργιος Α. Πλάνας
Ιδρυτής της Νέας
Ακρόπολης Ελλάδας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου